Passende zorg | #Gericht op gezondheid

Bij passende zorg gaat het niet alleen over ziekte: we kijken juist naar wat een patiënt nog wél kan. Ook zet passende zorg in op preventie: wat kan een patiënt zélf doen om zijn of haar gezondheid te verbeteren? Door te focussen op wat een patiënt zelf kan doen aan gezondheid, is de kans kleiner dat hij of zij in de toekomst weer zorg nodig heeft. 

Als behandelaar kunt u leefstijl en gezondheid een plek geven in het behandeltraject, door dit op een natuurlijke manier mee te nemen in het gesprek met de patiënt, zonder dat het als een ‘extra’ voelt. Het moment dat patiënten bij een zorgverlener komen is een 'teachable moment': een moment waarop mensen meer open staan voor (duurzame) verandering van hun leefstijl. Omdat ze meer risico ervaren, sterke emoties voelen (angst, onzekerheid) of omdat ze hun zelfbeeld of sociale rol overdenken.  

Gericht op gezondheid in de praktijk 

STAP 1: ga in gesprek over leefstijl en gezondheid van de patiënt 

U kunt uw patiënt een brede openingsvraag stellen over voeding, beweging, slaap, stress en sociale contacten:  

• Hoe ziet een gemiddelde dag er voor u uit? 
• Wat doet u om gezond te blijven?

Tip: u kunt gebruikmaken van een korte vragenlijst zoals het Leefstijlroer om systematisch en gestructureerd de leefstijl van uw patiënt in kaart te brengen. 

u kunt het gesprek met uw patiënt ook starten door verbinding te maken tussen leefstijl en de reden dat de patiënt zorg nodig heeft: 

• U geeft aan vaak moe te zijn. Zullen we even kijken naar uw slaap en voeding?
• U wilt sneller herstellen van uw operatie. Zullen we bespreken hoe beweging en voeding daarbij kunnen helpen?

Tip: u kunt gebruikmaken van het model van positieve gezondheid waarbij breder wordt gekeken dan de klacht (holistische benadering).

STAP 2: maak gedragsverandering klein en concreet (met 5 stappen)  

Het concreet en praktisch maken van leefstijlverandering vraagt om een aanpak die klein, haalbaar en motiverend is. Zo wordt het makkelijker voor de patiënt om vol te houden. Hiervoor kunt u de volgende vijf praktische stappen gebruiken: 

1. Kies één leefstijldomein om op te focussen. Bijvoorbeeld: meer bewegen. 
2. Formuleer een concreet en haalbaar (SMART) doel. Bijvoorbeeld: de patiënt gaat twee keer per week 20 minuten wandelen na het avondeten. 
3. Bespreek hulpbronnen en barrières. Bijvoorbeeld: wandelen met partner of een tv-programma later terugkijken. 
4. Bied ondersteuning of verwijs gericht door. Bijvoorbeeld: gebruikmaken van een smart watch. 
5. Plan een terugkoppelmoment. Bijvoorbeeld: een telefonisch gesprek over twee weken om te bespreken hoe het gaat. 

Met deze gesprekskaart leefstijlverandering doorloopt u met de patiënt deze vijf stappen. 

ZKN & gericht op gezondheid 

ZKN (Zelfstandige Klinieken Nederland) is partner van de Coalitie Leefstijl in de Zorg, een landelijk samenwerkingsverband van zorgorganisaties, wetenschappers en beleidsmakers. De missie van de Coalitie Leefstijl in de Zorg is om leefstijl structureel onderdeel te maken van de curatieve zorg als volwaardig aanvullend element naast medicatie of operaties. Wilt u leefstijl in de zorg starten, versnellen of verbreden? Dan kunt u bij de Coalitie Leefstijl in de Zorg een implementatievoucher aanvragen.