Kliniekzorg

Sinds de introductie van het nieuwe zorgstelsel in 2006, zijn zelfstandige klinieken niet meer weg te denken uit het Nederlandse zorgstelsel. In 2023 gingen bijna 1,3 miljoen patiënten voor hun medisch-specialistische zorg naar een kliniek. Dit is 17,4% van het totale aantal patiënten met een medisch-specialistische zorgvraag. Als we alleen kijken naar het planbare deel daarvan, dan is dit bijna 25%.  

Klinieken, of zelfstandige behandelcentra (zbc’s), zijn zorgorganisaties – groot en klein – die focussen op één of een beperkt aantal zorggebieden in de medisch-specialistische zorg. Ze leggen zich toe op veelvoorkomende, planbare ingrepen, zijn goed in wat ze doen en hebben strak georganiseerde werkprocessen.

Focuszorg 

Klinieken leveren focuszorg: ze focussen op één of een aantal specialismen zoals oogheelkunde, orthopedie of dermatologie. Daarnaast is er veel aandacht voor de manier waarop ze de zorg organiseren: efficiënt en patiëntvriendelijk. Dit komt omdat veel klinieken zijn ontstaan vanuit de gedachte ‘dit moet toch beter kunnen voor de patiënt’.  

Hoge kwaliteit & patiëntveiligheid 

Klinieken leveren kwalitatief hoogwaardige zorg. Dit blijkt onder andere uit de kwaliteitsindicatoren medisch-specialistische zorg die klinieken (net als andere zorgaanbieders) jaarlijks aanleveren bij het Zorginstituut Nederland. Met de SKI-tool bekijkt u per behandeling hoe zbc's presteren aan de hand van de aangeleverde kwaliteitsindicatoren.  

Ook op het gebied van patiëntveiligheid scoren klinieken goed: uit de landelijke Nivel-monitor patiëntveiligheid blijkt dat het aantal potentieel vermijdbare schades in klinieken laag is. In slechts 1,6% van de dossiers werd door Nivel potentieel vermijdbare schade aangetroffen.  

Klinieken die lid zijn van ZKN worden jaarlijks door een externe, onafhankelijke partij getoetst op een groot aantal toetsingscriteria. Met de jaarlijkse audit is er blijvend aandacht binnen de kliniek voor analyseren, leren en verbeteren op het gebied van kwaliteit en veiligheid. 

Hoge patiënttevredenheid 

De patiënttevredenheid over klinieken is hoog: op Zorgkaart Nederland (een website van Patiëntenfederatie Nederland) scoren klinieken die lid zijn van ZKN gemiddeld een 9; 88% van de patiënten geeft een 8 of hoger. De waardering heeft onder andere betrekking op de mate van informatie, de manier waarop mensen behandeld worden, de deskundigheid van de zorgverlener(s) en de begrijpelijkheid van de uitleg. Klinieken staan bekend om persoonlijke aandacht voor patiënten.  

Betaalbare zorg 

Als we kijken naar de gemiddelde tarieven bij klinieken, zien we dat deze zo’n 4 tot 5% lager liggen dan bij de ziekenhuizen. Logisch, want door de focus van klinieken zijn de werkprocessen efficiënt ingericht en liggen de kosten lager. Uiteindelijk vertaalt dit zich door in lagere tarieven. Daarnaast blijkt dat de concurrentiedruk die uitgaat van klinieken de prijsontwikkeling remt. 

Innovatie 

Klinieken zijn van huis uit ondernemend en innovatief: er wordt continu gewerkt aan het verbeteren van de zorg en de werkprocessen. Door hun focus en schaalgrootte zijn klinieken wendbaar: ze kunnen zich snel aanpassen. Voorbeelden van innovaties bij klinieken zijn de ‘one-stop-shop’ (op 1 dag van diagnose tot behandelplan of behandeling), slimme thuismonitoring (HartWacht) en het zorgpad waarbij er een optimale afstemming is tussen de eerste en tweedelijn. 

Toegankelijke zorg 

Over het algemeen zijn de wachttijden in klinieken kort; dat geldt zowel voor een polibezoek als voor de behandeling. Korte wachttijden zijn ook vaak de reden dat patiënten voor klinieken kiezen en dat huisartsen naar klinieken doorverwijzen. Met een aandeel van bijna 25% van de planbare medisch-specialistische zorg leveren klinieken een grote bijdrage aan toegankelijkheid. Zonder klinieken zouden de wachttijden voor medisch-specialistische zorg (waarvoor patiënten in bijna de helft van de gevallen langer dan 6 à 7 weken moeten wachten) nog langer zijn.