Interview Aukje van der Spank, Cardiologie Centra Nederland: “We kunnen nieuwkomers binnen de zorg heel goed gebruiken”

CCN is partner in Hart Academie. Wat doet de Hart Academie precies?

"De Hart Academie richt zich op nieuwkomers en statushouders die gediplomeerd arts waren in hun land van herkomst. Deze mensen leiden we op tot echocardiografist zodat ze snel inzetbaar worden binnen de cardiologische zorg. Sinds de start in 2022 zijn 12 studenten succesvol afgestudeerd, die bijna allemaal werkzaam zijn als echocardiografist binnen een ziekenhuis of kliniek. Zoals het Spaarne Gasthuis, het Diakonessenhuis en natuurlijk bij CCN. Op dit moment volgen zes studenten het opleidingstraject."

Kun je iets meer vertellen over de opleiding?

"De opleiding tot echocardiografist bestaat uit een opleidingstraject van ongeveer 12 maanden met stages en een intentie tot langdurig dienstverband. Het is een combinatie van praktijkuren en zelfstudie (totaal zo’n 32 uur per week). Tussentijds doen studenten een intern theorie- en praktijkexamen en aan het eind doen studenten een extern praktijkexamen op post-HBO-niveau (aangeboden via de Stichting Beroepsopleiding Hartfunctielaboranten: SBHFL). Binnen de opleiding is ook aandacht voor taalbegeleiding, communicatieve vaardigheden en culturele integratie."

Met welke instellingen werken jullie samen?

"De opleiding is geaccrediteerd door de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) Maar ook Hart Long Centrum Leiden (LUMC), Maastricht UMC, Philips en Mazi-Inc (taal- en cultuurworkshops) zijn belangrijke partners. Financiële en maatschappelijke steun komt onder andere van de Goldschmeding Foundation, Platform Nieuwkomers & Werk, Regioplan en Social Finance."

Wat zijn de belangrijkste redenen voor jullie als kliniek om op deze manier op te leiden?

"Er is een groot tekort aan gekwalificeerde echocardiografisten in Nederland en op deze manier kunnen ziekenhuizen en klinieken snel goed opgeleide professionals inzetten die garant staan voor kwaliteitszorg. En we vinden het echt een gemiste kans om geen gebruik te maken van de kennis van nieuwkomers! We kunnen hun talenten en vaardigheden goed gebruiken in de Nederlandse zorg en zij krijgen perspectief. Een echt win-win-situatie voor de lange termijn."

Hoe wordt de kwaliteit van de opleiding gemonitord en geborgd?

"Op meerdere manieren: de kwaliteitsstandaarden worden bewaakt door SBHFL (Stichting Beroepsopleiding Hartfunctielaboranten), die de opleiding heeft geaccrediteerd. Daarnaast dragen onze partners (LUMC, MUMC, Regioplan en de Goldschmeding Foundation) bij aan inhoudelijke kwaliteit en praktijkonderwijs. Een opleidingscoördinator houdt toezicht op de uitvoering van opleidingstraject en we werken met ervaren praktijkprofessionals die ervoor zorgen dat theorie en praktijk goed op elkaar aansluiten."

Hoe kijken de opleiders binnen jullie kliniek aan tegen opleiden?

"Opleiden vraagt natuurlijk extra inzet van onze opleiders en collega’s, want je combineert patiëntenzorg met begeleiding. Gelukkig zien onze opleiders ook dat het veel oplevert: studenten brengen frisse energie, dragen al tijdens hun opleiding bij in de praktijk en groeien snel door tot zelfstandig inzetbare professionals. Na ongeveer een half jaar kunnen studenten zelfstandig (onder indirecte supervisie) werken in kliniek of ziekenhuis. Het is dus een investering die zich snel terugbetaalt. Daarnaast kunnen medewerkers leren van elkaar en draagt het bij aan het werkplezier."

Hoe kijken de studenten die jullie opleiden aan tegen opleiden binnen klinieken?

"Ze vinden het een unieke kans om weer in de zorg aan de slag te gaan! Door de combinatie van theorie en praktijk leren ze veel in korte tijd en ze merken dat ze snel groeien. Ze waarderen vooral de persoonlijke begeleiding en de kleinschaligheid. En ze zijn trots zijn dat ze al tijdens hun opleiding in de kliniek echt van betekenis kunnen zijn. Al onze studenten zijn in hun land van herkomst medisch geschoold, dus hun hart ligt in de zorg. Dat maakt de opleiding voor hen zo waardevol, het geeft voldoening dat hun kennis en talent in Nederland weer volop benut wordt."

Denken jullie dat het belangrijk is dat (meer) klinieken een bijdrage leveren aan opleiden?

"Zeker! Alle zorgaanbieders kunnen en moeten een bijdrage leveren aan het opleiden van nieuwe zorgcollega’s voor de toekomst. De vraag naar zorgprofessionals zoals echocardiografisten is groot en blijft toenemen. Het is in ieders belang dat we mensen opleiden en we hebben er allemaal profijt van. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid."

Hoe reageren partijen waar jullie mee samenwerken op jullie werkwijze?

"Alle ziekenhuizen en klinieken die tot nu toe hebben samengewerkt met de Hart Academie zijn heel positief. Soms moeten we een beetje koudwatervrees overwinnen, maar met goede begeleiding en resultaten komt vanzelf het enthousiasme. We horen regelmatig terug dat men positief verrast is over hoe snel studenten inzetbaar zijn. Daarnaast waarderen partners dat dit traject concreet bijdraagt aan diversiteit en het versterken van het team."

Wat is ervoor nodig om opleiden structureel in te bedden binnen een kliniek?

"Je hebt vooral draagvlak en commitment nodig. Van het management maar ook van de collega’s die met studenten werken. Daarnaast vraagt het om goede begeleiding: een vaste praktijkbegeleider en duidelijke afspraken over taken en verwachtingen. Er moet in de planning ruimte zijn voor leren, naast de dagelijkse patiëntenzorg. Het mooie is: na een paar maanden loont het al: studenten worden dan steeds zelfstandiger en leveren een waardevolle bijdrage. Je moet het traject goed organiseren en ervoor zorgen dat de zorgverlener er niet alleen voor staat. Zo wordt opleiden een vast onderdeel van de dagelijkse praktijk."

Tips van CCN 

• Begin klein: start met één student, zodat het team kan wennen en ervaring kan opbouwen.
• Maak duidelijke afspraken: leg rollen, verwachtingen en begeleiding goed vast vanaf de start.
• Zorg voor een vaste begeleider: dat geeft studenten houvast en voorkomt dat de verantwoordelijkheid versnipperd raakt.
• Zie het als investering: de eerste maanden kosten meer tijd, maar daarna betaalt het zich terug doordat studenten steeds zelfstandiger bijdragen.
• Werk samen met een opleidingspartner: zoals de Hart Academie, die structuur, begeleiding en kwaliteit bewaakt.
• Blijf in gesprek met je team: deel ervaringen, bespreek knelpunten en vier successen om draagvlak te vergroten.