10 Vragen aan ZKN-voorzitter Hanneke Klopper over het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord

Begin september tekende ZKN het Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord (AZWA). Waarom eigenlijk? Wat staat erin? En waarom is het AZWA relevant voor klinieken? We stelden 10 vragen aan ZKN-voorzitter Hanneke Klopper over het AZWA.

Het AZWA. Wel van gehoord, maar wat ís het eigenlijk?

"AZWA staat voor Aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord. Het is een vervolg op het IZA, het Integraal Zorgakkoord uit 2023. Het AZWA is een akkoord tussen een grote groep partijen en organisaties die betrokken zijn bij zorg en welzijn: gemeenten, ziekenhuizen, klinieken, ouderenzorg, patiëntenorganisaties, zorgprofessionals, de ggz en team overheid natuurlijk. Het doel: afspraken maken waarmee we de zorg toegankelijk houden."

Waarom was/is ZKN bij dit akkoord betrokken?

"Klinieken zijn een belangrijke speler in de medisch-specialistische zorg: we nemen met 1,3 miljoen patiënten ruim 17% van de msz voor onze rekening. Het is dus belangrijk dat we aan tafel zitten als er afspraken worden gemaakt over de zorg; wij leveren immers een groot deel hiervan."

Betekent het AZWA nu echt iets voor leden van ZKN? Het voelt toch een beetje als ver van hun bed...

"Dat snap ik, zo’n akkoord staat ook ver af van de dagelijkse kliniekrealiteit. Er zijn heel veel afspraken gemaakt, maar er is een aantal afspraken gemaakt die klinieken raken of kunnen raken:

1. Er zijn afspraken gemaakt over het inzichtelijk maken van wachtlijsten: mensen die te lang op een wachtlijst staan kunnen hiermee sneller worden doorverwezen naar een zorgaanbieder met kortere wachttijden.
2. Er zijn afspraken gemaakt over regionale afstemming tussen zorgpartijen, dus: hoe we op regionaal met elkaar ervoor kunnen zorgen dat patiënten tijdig geholpen worden. En ook bijvoorbeeld afspraken over opleiden kunnen hier worden besproken.
3. Er zijn afspraken gemaakt over passende zorg.
4. Er zijn afspraken gemaakt over de bijdrage van alle spelers in de huidige markt. Doen we evenveel aan opleiden? Draagt iedereen bij aan anw-diensten? Hoe zit het met de tarieven die we hanteren? Dit type vragen staat hier centraal. Er is afgesproken dat er een zogenaamde quick scan komt om ieders bijdrage in kaart te brengen. Bij dit laatste onderwerp speelt ook de discussie over het al dan niet beperken van niet-gecontracteerde zorg.

Deze afspraken hebben echt impact op de dagelijkse gang van zaken van klinieken. Juist daarom is onze aanwezigheid aan tafel zo belangrijk. Het geluid van klinieken moet een plaats hebben aan landelijke tafels waar afspraken worden gemaakt.

U bent als ZKN-voorzitter bij de onderhandelingen geweest. Wat moeten we ons daarbij voorstellen?

"Veel overleg met de betrokken bestuurders. En veel teksten die worden rondgestuurd waar iedereen input op levert. Onze rol daar aan tafel is input leveren hoe klinieken kunnen bijdragen. En ook in de smiezen hebben dat het belang van klinieken niet in het geding komt. De uitwerking van maatregelen voor klinieken kan het beste worden ingeschat door mensen die zelf in klinieken werken."

Om dé vraag dan toch maar te stellen: is er ‘heftig’ onderhandeld?

"Jazeker. Er staan grote belangen op het spel dus er is inderdaad stevig onderhandeld. Vooral ongecontracteerde zorg blijft een heikel punt. Bij een aantal stakeholders bleken de fabels over klinieken hardnekkig; hier is echt nog veel werk te verzetten."

Akkoorden sluiten is compromissen sluiten. Bent u uiteindelijk blij met wat er in het AZWA staat?

"Ja en nee. An sich is het goed dat het AZWA aandacht besteedt aan de verbreding naar het sociaal domein. Maar de uiteindelijke afspraken zijn niet allemaal positief voor klinieken, daar zitten risico’s in. In die zin is het heel goed dat we aan tafel zitten. Om onze bijdrage aan toegankelijkheid te kunnen bestendigen moeten we de ruimte krijgen. Dit kan alleen als we met elkaar blijven samenwerken en aantoonbaar de juiste zorg op de juiste plek gaan leveren.

Wat is wat u betreft voor ZKN-leden de beste afspraak in het AZWA?

"De proactieve zorgbemiddeling door zorgverzekeraars bij patiënten die langer dan de Treeknorm moeten wachten. Er zullen (meer) patiënten bemiddeld worden naar zorgaanbieders met kortere wachttijden."

Wat is wat u betreft voor ZKN-leden de meest zorgelijke afspraak in het AZWA?

"Ongecontracteerde zorg wordt door veel partijen als onwenselijk gezien, met name in de wijkverpleging en de ggz (daar heeft ongecontracteerde zorg een grote impact). Eventuele maatregelen die hiertegen worden genomen werken ook door in de medisch-specialistische zorg, omdat we in dezelfde zorgverzekeringswet zitten. Ook hier is de aanwezigheid van ZKN aan tafel van belang."

Ok, het akkoord is getekend. Is het werk nu klaar?

"Zeker niet, het echte werk gaat nu pas beginnen. Er gaan werkgroepen aan de slag (sommige zijn al begonnen) om de gemaakte afspraken uit te werken. Medewerkers van het bureau van ZKN zijn hierbij betrokken."

Waar ligt, als u kijkt naar het akkoord, voor ZKN de grootste prio?

"Aanwezigheid van ZKN. Bij alle uitwerkingen is het zaak de meerwaarde van klinieken onder de aandacht te brengen. Klinieken moeten echt een plaats krijgen om hun maatschappelijke bijdrage kunnen optimaliseren."